Λομογραφία
ο καλύτερος τρόπος για να χαρείς μια φωτογραφία είναι να ζεις μέσα σε αυτήν. Και αυτή η καλλιτεχνική ιδέα έχει μετατραπεί σε διεθνές κίνημα
Στιγμή: μονάδα χρόνου χωρίς διάρκεια, ελάχιστο χρονικό διάστημα. Στροβιλίζονται στον αέρα. Γεμίζουν το ρολόι, κατακλύζουν το ημερολόγιο, τις ώρες και τις μέρες. Τα πάντα είναι γεμάτα από στιγμές. Ποιος μπορεί να τις πιάσει; Και όμως, υπάρχουν μερικοί τρελοί που γυρνούν δεξιά κι αριστερά που το 'χουν βάλει αμέτι μουχαμέτι να καταφέρουν όσες περισσότερες μπορούν από αυτές. Είναι οι λομογράφοι. Θεά τους είναι η LOMO, μια απλή φωτογραφική μηχανή ρωσικής κατασκευής που έχουν μετατρέψει σε αντικείμενο λατρείας.
Λένινγκραντ, τέλη της δεκαετίας του '70. Το εργοστάσιο κατασκευής οπτικών συστημάτων για τον ρωσικό στρατό δέχεται παραγγελία της KGB για την κατασκευή μιας φωτογραφικής μηχανής νέου τύπου, την οποία θα χρησιμοποιούσαν στη συνέχεια οι πράκτορές της. Ο μηχανικός Μιχαήλ Ροντιόνοφ σχεδιάζει μια φωτογραφική μηχανή με χειροποίητο φακό 32 mm, η οποία παίρνει το όνομα του εργοστασίου: LOMO (Leningrado Optica Mecanica Ο.). Το 1984 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στη Ρωσία αλλά οι μετέπειτα εξελίξεις οδήγησαν στην παύση της παραγωγής της. Δέκα περίπου χρόνια αργότερα δύο βιεννέζοι φοιτητές βρέθηκαν στο Λένινγκραντ και χρειάστηκε να αγοράσουν μια φτηνή φωτογραφική μηχανή για τις τυπικές τουριστικές φωτογραφίες. Οταν όμως τις εμφάνισαν ανακάλυψαν ότι οι εικόνες είχαν μια ιδιαίτερη γοητεία χάρη στον γωνιώδη φακό της και στα υπόλοιπα τεχνικά χαρακτηριστικά με τα οποία την «προίκισε» ο σχεδιαστής της. Αποφάσισαν έτσι να μετατρέψουν τη LOMO σε αντικείμενο λατρείας και να τη διαδώσουν σε ολόκληρο τον κόσμο μέσω της δημιουργίας ενώσεων ή πρεσβειών, όπως οι ίδιοι λένε. Μέσα σε τέσσερα χρόνια έχουν δημιουργηθεί 36 τέτοιες «λομογραφικές πρεσβείες» και έπεται συνέχεια... Η Διεθνής Λομογραφική Ενωση μετράει ήδη πάνω από 25.000 μέλη σε όλο τον κόσμο και η τάση είναι αυξητική. Αυτό που γεννήθηκε αυθόρμητα πριν από πέντε χρόνια στο βιεννέζικο undreground ως καλλιτεχνική ιδέα σχετική με τη φωτογραφία έχει μετατραπεί σήμερα σε ένα ευρύ διεθνές κίνημα. «Η λομογραφία είναι τρόπος ζωής» μας λέει ο ισπανός «λομοπρεσβευτής» Πασκουάλ Καπρίλε και συμπληρώνει: «Ο λομογράφος είναι ένα άτομο ανήσυχο, που δεν προσαρμόζεται στις νόρμες, του αρέσουν τα ταξίδια και οι μετακινήσεις».
Δεν χρειάζεται ούτε να εστιάσεις, ούτε να υπολογίσεις το φως, ούτε φλας. Ξέχασε τη ρύθμιση του διαφράγματος, της ταχύτητας, του φιλμ... Πείτε αντίο στη δικτατορία της τεχνικής. Η φιλοσοφία του όλου εγχειρήματος είναι η αναζήτηση του αυθεντικού, μιας καινούργιας οπτικής γωνίας. «Ενα από τα ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά της LOMO», μας λέει ο Πασκουάλ «είναι ότι ρυθμίζει η ίδια την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται από το διάφραγμα. Η ίδια η μηχανή, με το διπλό της "κλικ" σού δίνει να καταλάβεις πόσο χρόνο χρειάστηκε για να τραβήξει τη φωτογραφία». Υπάρχει κάποιο μυστικό όμως; «Το μυστικό κρύβεται πρώτα στη διάθεση αυτών που τη χρησιμοποιούν και ύστερα στο γεγονός ότι η LOMO, από το ίδιο της το όνομα κιόλας, μοιάζει με παιχνίδι. Αυτό έχει σαν συνέπεια να μη σε παίρνει κανείς στα σοβαρά όταν τη χρησιμοποιείς, αφού κανείς δεν πιστεύει ότι με αυτό το μηχανάκι βγάζεις φωτογραφίες. Κατ' αυτόν τον τρόπο, πρώτον, δεν ενοχλείς κανένα όποια στιγμή και να στρέψεις πάνω του τον φακό μιας LOMO και, δεύτερον, πετυχαίνεις τη μέγιστη δυνατή αυθεντικότητα αφού έχεις αποφύγει το χειρότερο: την πόζα».
Οι χρυσοί κανόνες του λομογράφου Εχε πάντα και παντού μαζί σου τη LOMO. Χρησιμοποίησέ την οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή της νύχτας. Το να τραβάς λομογραφίες δεν διακόπτει την καθημερινή σου απασχόληση, την θέτει απλώς επί σκηνής. Πλησίασε όσο περισσότερο μπορείς τους φωτογραφικούς σου στόχους. Μη σκέφτεσαι. Να είσαι γρήγορος. Δεν είναι απαραίτητο να ξέρεις από πριν τι έχεις στο φιλμ. Ούτε μετά. Δοκίμασε τη φωτογράφηση με το δάχτυλο. Μη δίνεις σημασία σε κανένα χρυσό κανόνα.
ΧΑΡΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
